Kịp thời phòng trừ chuột hại lúa vụ hè thu 2020
Trà lúa hè thu chính vụ của Buôn Ma Thuột nói riêng và Đăk Lăk nói chung đang vào giai đoạn đẻ nhánh rộ, làm đòng (tượng khối sơ khởi), chuẩn bị trỗ. Đây là giai đoạn cây lúa vươn lóng, hình thành đốt để chuận bị trỗ bông, những đốt thân mềm, thơm ngọt là thức ăn khoái khẩu của đối tượng chuột hại. Lội một vòng quanh các cánh đồng trên địa bàn thành phố, không khó khăn mấy để nhận biết những khoảnh ruộng (diện tích vài m2‑) lúa vàng hoe ở giữa xen với màu xanh thuần của lúa, đó là triệu chứng lúa đang bị chuột gây hại, cắn phá đứt cây. Khi vào giữa ruộng, rất dễ dàng để nhấc bổng những cây lúa đã bị chuột cắn phá tận gốc ra khỏi khóm lúa. Nếu không tinh ý, nhìn từ xa mọi người sẽ nghĩ rằng triệu chứng này do sâu đục thân gây hại, theo đó phòng trừ không đúng, vừa tốn thuốc, vừa độc hại vừa không hiệu quả. Khi chú ý sẽ thấy tại điểm chuột cắn cây lúa, luôn tạo một góc 450 trên cây lúa so với mặt ngang, vết cắn này dễ phân biệt với triệu chứng lúa bị sâu đục thân gây hại (sâu đục thân gây hại cũng vàng từng chòm và cũng bị đứt ở gốc lúa). Tại những cánh đồng gieo sạ không đồng loạt đang bị chuột gây hại nặng hơn, bỡi những ruộng gieo sớm lúa đang trỗ đều, chuột đang tập trung vào ăn, cắn phá, rồi sinh sản ra nhiều thế hệ theo cấp số nhân. Khi ruộng này không còn thức ăn thì chuột sẽ đổ bộ sang những ruộng xung quanh. Được biết, từ một cặp chuột (đực và cái) ban đầu, qua một năm có thể sinh sản lên đến chục nghìn con chuột, nếu không bị các loại thiên địch của chuột (rắn, mèo, diều hâu…) khống chế bớt.
Cách đồng lúa đang giai đoạn trỗ bông bị chuột gây hại
Chị H’Quyên cho biết, gia đình chị ở xã Hòa Phú, thành phố Buôn Ma thuột, vừa mua được 1 sào ruộng tại thôn 1, xã Hòa Xuân với giá 50 triệu đồng, tiền vay ngân hàng. Chị than thở, vụ hè thu này là vụ đầu tiên chị gieo sạ giống lúa An Sinh, gieo trước trà chính vụ chừng 15 ngày, hiện ruộng chị lúa đang trỗ, chuột tập trung cắn phá rất nặng, với cái đà gây hại này, đến cuối vụ chắc không còn lúa để thu hoạch. Chị đã xử lý thuốc chuột nhiều lần nhưng không hiệu quả. Cách ruộng của chị chừng 200 mét, lại thêm một đám ruộng gieo sạ sớm, trỗ xong, đang bị vàng khô bỡi chuột gây hại. Theo anh Vũ Phong Phú, người làm ruộng gần kề đám ruộng bị chuột cắn phá cho biết, ở cánh đồng này, khi trà lúa chính vụ đang thời kỳ mạ, chỉ có một đám lúa gieo trước đã trỗ nên chuột tập trung vào cắn sạch, giờ chuột đang tiếp tục lan ra các ruộng xung quanh để gây hại.
Hiện nay, vấn đề tập trung sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là sản xuất lúa để ổn định lương thực cho nhân dân là hết sức cần thiết, bỡi nhìn chung hoạt động để phát triển kinh tế của địa phương đang rất khó khăn do dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp. Vì thế cần tăng cường công tác chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh hại trên lúa, đặc biệt là quan tâm phòng trừ kịp thời đối tượng chuột hại đang phát sinh gây hại trên lúa. Nếu không kịp thời, số lượng chuột nhân lên sẽ ảnh hưởng lớn đến năng suất và chất lượng lúa vụ hè thu này.
Được biết, chuột là loại động vật rất tinh khôn, nhanh nhẹn, đa nghi, di chuyển rộng, sinh sản nhanh, khả năng thiết lập quần thể rộng. Đặc biệt chuột có bộ răng phát triển liên tục cả vòng đời, do đó chuột thường hay phải mài răng, cắn phá, gặm nhấm tất cả các thứ và lúa là thức ăn thích nhất của chuột. Chuột hoạt động chủ yếu vào ban đêm, tập trung nhiều nhất là chiều tối và sáng sớm. Chuột có khả năng di chuyển đi xa, từ nơi này sang nơi khác để ẩn trốn và tìm thức ăn. Khi tìm được nguồn thức ăn, chúng kéo đến từng bầy để ăn và phát triển đàn. Chuột có tập tính luôn đi về trên những lối mòn của chúng. Thị giác của chuột rất kém nhưng các giác quan còn lại rất nhạy bén. Trước khi muốn ăn một loại thức ăn nào, thường thì chúng nếm thử, nếu phát hiện thức ăn không thích hợp (thuốc bã nhử chuột) thì chuột không ăn mà kéo nhau bỏ đi nơi khác. Chuột cái mỗi năm có thể đẻ được 5 lứa, mỗi lứa đẻ từ 5-7 con, các thế hệ nhân lên rất nhanh và gây hại nghiêm trọng đối với sản xuất lúa.
