Chính thức hiện thực hóa nhiều chính sách đất đai
Hôm nay 1/8/2024 - Luật Đất đai chính thức cóhiệu lực. Hiệu lực của Luật Đất đai được đẩy sớm hơn so với dự định 5 tháng nhằm nhanh chóng hiện thực hóa các chủ trương, chính sách mới, tạo ra đột phátrong quản lýđất đai.
Đột pháấy nằm việc đổi mới toàn diện nhiều quy định, từ bồi thường hỗ trợ, tái định cư đến định giáđất;từ phát huy tiềm năng đất nông nghiệp đến tận dụng lợi thế các loạt đất kết hợp;từ thông thoáng cải cách hành chính đến hài hòa lợi ích giữa những chủ thể sử dụng đất…
* Quyền lợi của người bị thu hồi đất được đảm bảo
Thể chế hóa chủ chương của Đảng tại Nghị quyết 18, Luật Đất đai 2024 đãkế thừa các quy định đãđược thực tiễn chứng minh làphùhợp đồng thời sửa đổi, bổ sung nhiều quy định mới bảo vệ tốt hơn quyền hợp pháp của người dân, đặc biệt trong trường hợp người bị thu hồi đất, góp phần hạn chế vàgiải quyết tốt hơn khiếu kiện về đất đai, như đa dạng hình thức bồi thường về đất, quy định thêm nhiều khoản hỗ trợ cho người bị thu hồi đất.
Cụ thể, Luật quy định nguyên tắc bồi thường theo hướng đa dạng các hình thức bồi thường về đất, hộ gia đình, cánhân cóđất bị thu hồi được bồi thường bằng đất cócùng mục đích với đất bị thu hồi hoặc bằng tiền, bằng đất khác hoặc bằng nhàở phùhợp với nhu cầu của người cóđất bị thu hồi vàquỹ đất của từng địa phương.
Bên cạnh đó, Luật cũng cụ thể hóa nguyên tắc “cóchỗ ở, đảm bảo thu nhập vàđiều kiện sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ”thông qua quy định tiêu chíkhu tái định cư về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xãhội, địa điểm thực hiện tái định cư…. Khu tái định cư cóthể bố trícho một hoặc nhiều dự án. Khi Nhànước thu hồi đất màphần diện tích còn lại của thửa đất sau khi thu hồi nhỏ hơn diện tích tối thiểu, nếu người sử dụng đất đồng ýthu hồi đất thìỦy ban nhân dân cấp cóthẩm quyền quyết định thu hồi đất vàthực hiện việc bồi thường, hỗ trợ, quản lýdiện tích đất này theo quy định của pháp luật.
Đồng thời, quy định cụ thể vàmở rộng về thành phần Hội đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định với sự tham gia của đại diện Hội đồng nhân dân, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp, đại diện của người sử dụng đất cóđất bị thu hồi…để đảm bảo sự khách quan, minh bạch, sự tham gia của các bên liên quan trong bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Ngoài ra, quan tâm đến đối tượng chính sách xãhội, đối tượng trực tiếp sản xuất nông nghiệp;các bước thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, thu hồi đất đảm bảo nguyên tắc cósự tham gia của người dân ở các giai đoạn, đảm bảo nguyên tắc người cóđất bị thu hồi được bồi thường, tái định cư trước khi thu hồi đất…. để người dân cóđất bị thu hồi phải cóchỗ ở, bảo đảm cuộc sống bằng hoặc tốt hơn. Luật cũng đãquan tâm để chủ sở hữu tài sản màkhông đồng thời làchủ sử dụng đất, người bị ảnh hưởng bởi việc thu hồi đất được biết khi Nhànước thu hồi đất.
Để hướng dẫn cụ thể những quy định này, ngày 15/7/2024, Chính phủ đãban hành Nghị định số 88/2024/NĐ-CP quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhànước thu hồi đất.
Theo đó, Nghị định số 88 quy định việc bồi thường bằng đất cómục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi hoặc bằng nhàở khi Nhànước thu hồi đất quy định tại khoản 1 Điều 96, khoản 1 Điều 98, khoản 1 Điều 99 của Luật Đất đai như sau: Giáđất tính tiền sử dụng đất khi bồi thường bằng đất cómục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi cho hộ gia đình, cánhân, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài đang sử dụng đất ở, đang sở hữu nhàở gắn liền với quyền sử dụng đất tại Việt Nam làgiáđất được xác định theo bảng giáđất tại thời điểm phêduyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư;trường hợp bồi thường bằng cho thuêđất thu tiền thuêđất trả tiền một lần cho cả thời gian thuêthìgiáđất tính tiền thuêđất làgiáđất cụ thể do UBND cấp cóthẩm quyền quyết định tại thời điểm phêduyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Giáđất tính tiền sử dụng đất, tiền thuêđất khi bồi thường bằng đất cómục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi cho tổ chức kinh tế cóđất ở thu hồi làgiáđất cụ thể do UBND cấp cóthẩm quyền quyết định tại thời điểm phêduyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Nghị định cũng quy định, người cóđất thu hồi được bồi thường bằng đất cómục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi hoặc bằng nhàở màcóchênh lệch giátrị giữa tiền bồi thường, hỗ trợ về đất với tiền sử dụng đất, tiền thuêđất phải nộp khi được giao đất, thuêđất khác hoặc tiền mua nhàở thìxử lýnhư sau: Trường hợp tiền bồi thường, hỗ trợ về đất lớn hơn tiền sử dụng đất, tiền thuêđất phải nộp khi được giao đất, thuêđất cómục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi hoặc tiền mua nhàở thìngười cóđất thu hồi được nhận phần chênh lệch;Trường hợp tiền bồi thường, hỗ trợ về đất nhỏ hơn tiền sử dụng đất, tiền thuêđất phải nộp khi được giao đất, thuêđất cómục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi hoặc tiền mua nhàở thìngười cóđất thu hồi phải nộp phần chênh lệch.
UBND cấp tỉnh căn cứ quỹ đất, quỹ nhàvàtình hình thực tế tại địa phương quy định tỷ lệ quy đổi, điều kiện bồi thường bằng đất cómục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi hoặc bằng nhàở để bồi thường cho người cóđất thu hồi.
Về tái định cư, khoản 8 Điều 111 Luật Đất đai quy định, người cóđất ở thu hồi màphải di chuyển chỗ ở vàđược bồi thường bằng giao đất ở hoặc nhàở tái định cư nhưng tiền bồi thường về đất ở không đủ so với giátrị của một suất tái định cư tối thiểu thìđược Nhànước hỗ trợ tiền đủ để được giao một suất tái định cư tối thiểu.
Nghị định này cũng hướng dẫn, trường hợp hộ gia đình, cánhân, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài đủ điều kiện được hỗ trợ tái định cư theo quy định trên màcónhu cầu tự lo chỗ ở thìngoài việc được bồi thường về đất bằng tiền còn được nhận tiền hỗ trợ để tự lo chỗ ở.
UBND cấp tỉnh căn cứ quy môdiện tích đất ở thu hồi, số nhân khẩu của hộ gia đình vàđiều kiện cụ thể tại địa phương quy định mức hỗ trợ…
Nguồn: monre.gov.vn
