Hạn chế rủi ro của El Nino tại Việt Nam

 Hạn chế rủi ro của El Nino tại Việt Nam 

Một Hồ chứa nước ở Quảng Ngãi trong tình trạng trơ đáy

       Hiện tượng El Nino được các nhà khoa học dự báo sẽ yếu đi trong thời gian tới. Tuy nhiên, với sự tác động của nó hiện nay vẫn làm xảy ra nhiều hiện tượng thời tiết cực đoan, điển hình là nắng nóng và khô hạn.

El Nino là sự nhiễu động của hệ thống khí quyển trên vùng biển nhiệt đớí Thái Bình Dương. Điều này không những ảnh hưởng đến sự thay đổi thời tiết tại khu vực đó mà còn ảnh hưởng đến khí hậu toàn cầu. Ở Việt Nam, do chịu nhiều sự tác động của El Nino, nên trong thời gian vừa qua, nền nhiệt độ ở hầu hết các khu vực trong cả nước tăng hơn so với bình thường; lượng mưa giảm sút và lượng dòng chảy sông, suối phần lớn bị thiếu hụt.

Kham hiếm nước - ảnh hưởng rõ nhất!

Theo báo cáo của Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn (KTTV)Trung ương, do ảnh hưởng của hiện tượng EL Nino, trong những năm gần đây, trên các lưu vực sông sảy ra tình trạng suy giảm nguồn nước, điều đó dẫn đến thiếu nước, khan hiếm nước không đủ cung cấp cho sinh hoạt, sản xuất đang diễn ra ngày một thường xuyên.

Trong năm 2013 ở Bắc Bộ, trong các tháng mùa khô, tình trạng hạn hán, thiếu nước vụ Đông – Xuân cũng đã sảy ra. Nguồn nước các sông, các hồ chứa giảm nhanh và đều ở mức nhỏ hơn từ 10 -30% so với trung bình nhiều năm (TBNN), thiếu hụt nhiều ở lưu vực sông Gấm, sông Thao và hạ lưu sông Hồng.

Ở miền Trung, Tây Nguyên và Nam Bộ mùa mưa kết thúc khá sớm, lượng mưa thiếu hụt nhiều so với TBNN, nhiều nơi hầu như không có lũ, phần lớn các hồ chứa nước đều chỉ đạt 50 - 80% dung tích thiết kế, có nơi chỉ đạt được 20% - 30%. Trong mùa khô, nhiệt độ trung bình ở khu vực miền Trung đều cao hơn so với mức TBNN, nắng nóng gay gắt xảy ra ở nhiều địa phương. Lượng dòng chảy trung bình trên hầu hết các sông đều thiếu hụt từ 10 -50% so với TBNN. Trên các sông đã xuất hiện mực nước thấp nhất trong chuỗi quan trắc củng kỳ như: Sông Mã tại Lý Nhân 2,92m, sông Cả tại Yên Thượng 0,2m, sông Cái Nha Trang tại Đồng Trăng 3,52m, sông Srêpok tại Bản Đôn 167,29m…Tại các tỉnh ven biển miền Trung như Quang Trị, Quang Ngãi, Bình Định, Phú Yên đã xảy ra tình trạng khô hạn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp và đời sống nhân dân.

Còn ở vùng đồng bằng Nam Bộ thì xảy ra tình trạng xâm nhập mặn sớm, mức độ xâm nhập mặn cao hơn, có thời điểm sâu vào nội đồng tới 60km với độ mặn từ 3 -7%о.

Hạn sẽ khốc liệt hơn –cần cảnh báo sớm

Tại hội thảo “Tác động của biến đổi khí hậu, El nino đến hạn hán và nhận định tình hình khô hạn, thiếu nước năm 2014-2015” mới diễn ra tại Hà Nội, Trung tâm KTTV Trung ương đã nhận định rằng, mùa mưa năm nay xuất hiện muộn và lượng mưa sẽ giảm đáng kể so với TBNN. Ở Bắc Bộ, dòng chảy trên phần lớn các sông thấp hơn TBNN từ 10-55%. Thiếu hụt nhiều nhất trên sông Thao, ít nhất trên sông Chảy; Ở nam Tây Nguyên, dòng chảy trên các sông trong mùa lũ thiếu hụt từ 10-30%. Sau mùa mưa, từ tháng 11, nguồn nước trên các sông suối sẽ giảm nhanh, nhất là ở hạ lưu các hồ chứa. Đắk Lắk, Đắk Nông và một số huyện ở Gia Lai đối mặt với thiếu nước và khô hạn trong mùa khô 2014-2015; Khu vực Nam Bộ, mùa lũ 2014, dòng chảy trên sông Mê Công thấp hơn trung bình nhiều năm. Mùa khô tình trạng xâm nhập mặn có khả năng xuất hiện sớm và sâu hơn vào nội đồng từ 40-50km, khô hạn có khả năng xảy ra trên diện rộng ở khu vực Đông Nam Bộ. Đáng ngại nhất ở khu vực ven biển Trung Bộ, nhất là khu vực từ Nghệ An đến Ninh Thuận, lượng mưa từ tháng 5 đến tháng 8 sẽ thấp hơn so với TBNN. Do vậy, tình trạng khô hạn hiện nay ở khu vực này phải đến cuối tháng 8 mới được cải thiện.

Do ảnh hưởng của El Nino, mùa mưa năm nay, dòng chảy trên các sông ở Trung Bộ thiếu hụt 10-30%. Mùa khô 2014-2015 thiếu hụt tới 40-80%, có nơi trên 80%, mực nước thấp hơn trung bình nhiều năm cùng kỳ 1-1,5m. Một số sông có khả năng xuất hiện mức nước thấp nhất cùng kỳ, thậm chí thấp nhất trong lịch sử. Tình trạng thiếu nước, khô hạn có khả năng xảy ra trên diện rộng, xâm nhập mặn sẽ vào sâu hạ lưu và độ mặn tại hạ lưu cao hơn.

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương cũng nhận định, từ tháng 6-11/2014 nền nhiệt độ trung bình trên phạm vi toàn quốc sẽ cao hơn mức TBNN. Nắng nóng gay gắt trên diện rộng ở Bắc Bộ sẽ tiếp tục trong tháng 6,7. Ở Trung bộ có thể xuất hiện trong cả tháng 8/2014.

Hạn hán tuy có thể nhận biết trước và diễn ra tương đối chậm, nhưng việc phòng, chống không hề đơn giản. Do đó, ở nước ta hiện nay, việc nâng cao chất lượng dự báo, cảnh báo hạn sớm có ý nghĩa rất quan trọng vì qua đó sẽ giúp cho việc lập kế hoạch sản xuất, điều chỉnh kế hoạch cấp nước, trữ nước... một cách chủ động và kịp thời. Đồng thời, nhằm giảm thiểu thiệt hại do hạn hán, nâng cao đời sống, phát triển kinh tế xã hội thì việc cung cấp thông tin, nâng cao nhận thức người dân về hạn hán và sử dụng thông tin cảnh báo hạn cũng hết sức quan trọng và cần thiết.

         Nguồn: www.monre.gov.vn