Nghị định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư: Đảm bảo quyền lợi của người có đất bị thu hồi
Nghị định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư: Đảm bảo quyền lợi của người cóđất bị thu hồi
Thời gian qua, việc bồi thường, hỗ trợ vàtái định cư khi Nhànước thu hồi đất luôn làvấn đề phát sinh nhiều khiếu kiện, khiếu nại nhất. Nguyên nhân làdo giábồi thường thấp, nhiều địa phương chưa coi trọng việc lập khu tái định cư, hỗ trợ ở nhiều dự án chênh lệch…Để giải quyết vấn đề này Nghị định số 47/2014/NĐ-CP quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhànước thu hồi đất vừa được Chính phủ ban hành vàcóhiệu lực từ ngày 1/7/2014 đãquy định chi tiết, cụ thể hơn, nhằm đảm bảo quyền lợi của người cóđất bị thu hồi.
Cóthể nhận đền bù bằng nhà, đất hoặc tiền
Mặc dùcác quy định của pháp luật về đất đai để giải quyết vấn đề tái định cư đãkháđầy đủ, nhưng các địa phương thực hiện chưa tốt, thậm chímột số địa phương chưa quan tâm giải quyết nhiệm vụ này dẫn đến tình trạng khiếu kiện kéo dài.
Để giải quyết vấn đề này, Nghị định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhànước thu hồi đất đãquy định: Hộ gia đình, cánhân đang sử dụng đất ở màcác trường hợp này đủ điều kiện theo quy định thìkhi thu hồi hết đất ở (hoặc phần diện tích đất ở còn lại sau thu hồi không đủ điều kiện để ở theo quy định của UBND tỉnh;hộ gia đình, cánhân không còn đất ở, nhàở nào khác trong địa bàn) sẽ được bồi thường bằng đất ở hoặc nhàở tái định cư. Trường hợp thu hồi hết đất ở hoặc phần diện tích đất ở còn lại sau thu hồi không đủ điều kiện để ở nhưng còn đất ở, nhàở khác trong địa bàn nơi cóđất ở thu hồi thìđược bồi thường bằng tiền.
Đối với hộ gia đình, cánhân đang sử dụng đất khi Nhànước thu hồi đất gắn liền với nhàở thuộc trường hợp phải di chuyển chỗ ở nhưng không đủ điều kiện được bồi thường về đất ở, nếu không cóchỗ ở nào khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi cóđất ở thu hồi thìđược Nhànước bán, cho thuê, cho thuêmua nhàở hoặc giao đất ở cóthu tiền sử dụng đất. Giábán, cho thuê, cho thuêmua nhàở;giáđất ở tính tiền sử dụng đất khi Nhànước giao đất do UBND cấp tỉnh quy định.
Trường hợp trong thửa đất ở thu hồi còn diện tích đất nông nghiệp không được công nhận làđất ở thìhộ gia đình, cánhân cóđất thu hồi được chuyển mục đích sử dụng đất đối với phần diện tích đất đósang đất ở trong hạn mức giao đất ở tại địa phương, nếu hộ gia đình, cánhân cónhu cầu vàviệc chuyển mục đích sang đất ở phùhợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đãđược cơ quan nhànước cóthẩm quyền phêduyệt.
Bên cạnh đó, dự án tái định cư được lập vàphêduyệt phải độc lập với phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, nhưng phải đảm bảo cóđất ở, nhàtái định cư trước khi cơ quan Nhànước cóthẩm quyền quyết định thu hồi đất. Đồng thời, khu tái định cư phải được bố trítheo nhiều cấp nhà, mức diện tích khác nhau để phùhợp với các mức bồi thường vàkhả năng chi trả của người trong diện tái định cư.
Hỗ trợ ổn định đời sống, đào tạo chuyển đổi nghề
Bên cạnh việc tái định cư, Nghị định cũng quy định hỗ trợ ổn định đời sống cho đối tượng khi Nhànước thu hồi đất. Cụ thể, thu hồi từ 30% đến 70% diện tích đất nông nghiệp đang sử dụng thìđược hỗ trợ trong thời gian 6 tháng nếu không phải di chuyển chỗ ở vàtrong thời gian 12 tháng nếu phải di chuyển chỗ ở;trường hợp phải di chuyển đến các địa bàn cóđiều kiện kinh tế - xãhội khókhăn hoặc cóđiều kiện kinh tế - xãhội đặc biệt khókhăn thìthời gian hỗ trợ tối đa là24 tháng. Còn thu hồi trên 70% diện tích đất nông nghiệp đang sử dụng thìđược hỗ trợ trong thời gian 12 tháng nếu không phải di chuyển chỗ ở vàtrong thời gian 24 tháng nếu phải di chuyển chỗ ở;trường hợp phải di chuyển đến các địa bàn cóđiều kiện kinh tế - xãhội khókhăn hoặc cóđiều kiện kinh tế - xãhội đặc biệt khókhăn thìthời gian hỗ trợ tối đa là36 tháng. Mức hỗ trợ cho một nhân khẩu quy định nêu trên được tính bằng tiền tương đương 30 kg gạo/1 tháng theo thời giátrung bình tại thời điểm hỗ trợ của địa phương.
Ngoài ra, hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề vàtìm kiếm việc làm đối với trường hợp Nhànước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cánhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp. Theo đó, UBND tỉnh căn cứ, cơ chế chính sách giải quyết việc làm chỉ đạo việc lập vàtổ chức thực hiện phướng án đào tạo chuyển đổi nghề vàviệc làm cho người cóđộ tuổi lao động tại địa phương. Đặc biệt, phương án này phải được lập vàphêduyệt đồng thời với phương án hỗ trợ, bồi thường, tái định cư vàtrong quátrình lập cũng phải lấy ýkiến của người bị thu hồi đất.
Với trường hợp Nhànước thu hồi đất ở kết hợp kinh doanh, dịch vụ của hộ gia đình, cánhân thìUBND tỉnh cũng căn cư chính sách giải quyết việc làm, đào tạo nghề vàđiều kiện thực tế tại địa phương để quy định mức hỗ trợ cụ thể cho phùhợp đối với từng loại gia đình, cánhân cóđất bị thu hồi.
Nguồn: www.monre.gov.vn
