Thúc đẩy hoàn thành xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai

Bộ TN&MT đang nỗ lực thúc đẩy hoàn thiện hành lang pháp lý quy định về hệ thống thông tin đất đai; xây dựng mô hình hệ thống thông tin đất đai tập trung, thống nhất trên phạm vi cả nước; tạo lập nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu đất đai với nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia.

Trên cơ sở hồ sơ tài liệu, số liệu hiện có tập trung xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia và cơ sở dữ liệu đất đai của địa phương, Bộ đã tổ chức kết nối, vận hành khai thác, cập nhật cơ sở dữ liệu đất đai. Đưa công tác quản trị đất đai dựa trên hệ thống thông tin đất đai thống nhất trong phạm vi cả nước nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước và chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp.

Kết quả đạt được

Đã hoàn thành xây dựng 04 dữ liệu thành phần dữ liệu về hiện trạng sử dụng đất cấp vùng và cả nước; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia; khung giá đất; điều tra cơ bản về đất đai cấp vùng và cả nước.

Ở địa phương: 63/63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đã và đang triển khai xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai với hơn 42 triệu thửa đất và hơn 22 triệu hồ sơ về đất đai dạng giấy đã được chuẩn hóa và số hóa thông tin để xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai đưa vào khai thác sử dụng. Đồng thời, tất cả các địa phương đã triển khai đưa cơ sở dữ liệu đất đai vào vận hành phục vụ cho công tác quản lý đất đai và cung cấp dịch vụ công về đất đai. Nhiều địa phương đã liên thông 3 cấp xã, huyện, tỉnh trong việc giải quyết thủ tục hành chính về đất đai, giám sát quá trình biến động đất đai theo thời gian thực. Đối với các địa phương chưa đủ điều kiện để liên thông cơ sở dữ liệu trong quá trình giải quyết thủ tục hành chính đã thực hiện việc số hóa, cập nhật, lưu trữ kết quả giải quyết thủ tục dạng số làm cơ sở để liên thông dữ liệu khi có điều kiện.

Đã tổ chức “Kết nối liên thông điện tử trao đổi thông tin dữ liệu đất đai giữa cơ quan Đăng ký đất đai và cơ quan Thuế trong việc xác định nghĩa vụ tài chính khi người sử dụng đất thực hiện giao dịch về đất đai và tài sản sản gắn liền với đất” cho 19 tỉnh/thành phố (Hà Nội, Hải Phòng TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng và các tỉnh: Thái Nguyên, Phú Thọ, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Ngãi, Đắk Lắk, Bình Dương, Trà Vinh, Vĩnh Long, Bà Rịa-Vũng Tàu, Bến Tre, Tiền Giang, Long An, Sóc Trăng và 41 tỉnh, thành phố đã thực hiện thanh toán nghĩa vụ tài chính về đất đai qua Cổng Dịch vụ công Quốc gia (Vĩnh Phúc, Bình Định, Thái Nguyên, Bình Phước, Thanh Hóa, Tây Ninh, Quảng Trị, Gia Lai, Kon Tum, Bắc Giang, Lạng Sơn, Hải Dương, Lâm Đồng, An Giang, Yên Bái, Hà Tĩnh, Ninh Bình, Nghệ An, Tuyên Quang, Bạc Liêu, Nam Định, Bắc Kạn, Quảng Ngãi, Hải Phòng, Khánh Hòa, Đắk Lắk, Lào Cai, Quảng Bình, Bắc Ninh, Trà Vinh, Phú Yên, Tiền Giang, Hà Giang, Quảng Ninh, Đắk Nông, Cao Bằng, Cần Thơ, Điện Biên, Hưng Yên, Đồng Nai, và Bến Tre).

Xây dựng yêu cầu chức năng chính của công cụ quản lý, chia sẻ dữ liệu đất đai quốc gia để quản lý và kết nối với Cổng dữ liệu quốc gia. Hướng dẫn các địa phương triển khai kết nối, liên thông dữ liệu đất đai địa phương với hệ thống tích hợp, kết nối, chia sẻ dữ liệu đất đai quốc gia.

Đã xây dựng Đề án tổng thể xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia bao gồm các hoạt động chính: (1) Hoàn thiện cơ chế chính sách, các quy định kỹ thuật và cơ chế tài chính về hệ thống thông tin đất đai và cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia; (2) Xây dựng và vận hành hệ thống thông tin đất đai đa mục tiêu (MPLIS) sẽ được triển khai thống nhất trên phạm vi cả nước; (3) Xây dựng cơ sở dữ liệu được triển khai tại Bộ Tài nguyên và Môi trường và 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Khó khăn, vướng mắc, tồn tại, hạn chế và nguyên nhân của tồn tại, hạn chế

Pháp luật đất đai chưa có quy định cụ thể về mô hình kiến trúc hệ thống, việc xây dựng, quản lý, vận hành, khai thác và sử dụng hệ thống thông tin đất đai; cơ chế để huy động nguồn lực xây dựng, khai thác và cập nhật cơ sở dữ liệu đất đai đảm bảo tính bền vững.

Hiện nay, mô hình cơ sở dữ liệu đã được xây dựng rất khác nhau nên đã gây khó khăn cho việc vận hành hệ thống, kết nối liên thông và chia sẻ thông tin đất đai. Nguyên nhân do dữ liệu đất đai được xây dựng và hình thành từ những năm 1990 nên chưa có quy định cụ thể về mô hình, thành phần và cấu trúc dữ liệu thống nhất trong cả nước, đồng thời phần mềm ứng dụng để xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai chưa được thống nhất về các chức năng do đó tùy thuộc vào từng địa phương căn cứ vào điều kiện cụ thể để xây dựng dữ liệu.

Việc xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai đòi hỏi phải đầu tư một nguồn kinh phí tương đối lớn.

Các địa phương đã tổ chức chức kiện toàn Văn phòng đăng ký đất đai là đơn vị được giao để vận hành, duy trì và khai thác cơ sở dữ liệu đất đai. Tuy nhiên, về tổng thể vẫn bị phân tán đến cấp tỉnh nên chưa đảm bảo tính tập trung và thống nhất giữa quyền kiểm tra, giám sát với vận hành khai thác dẫn đến hiệu quả hoạt động chưa cao.

Tiến độ và chất lượng cơ sở dữ liệu đất đai chưa đáp ứng với yêu cầu đặt ra.  Nguyên nhân là do việc đầu tư kinh phí từ trung ương và địa phương còn rất khiêm tốn không tương xứng với việc đầu tư để quản lý nguồn lực đất đai rất lớn của đất nước và nguồn thu từ đất hàng năm cho ngân sách.

Phương hướng, giải pháp, mục tiêu thực hiện trong thời gian tới

Phương hướng, giải pháp: Xây dựng, thiết kế và chuyển giao mô hình hệ thống thông tin đất đai đa mục tiêu (MPLIS), cơ sở dữ liệu đất đai tập trung, thống nhất trên phạm vi cả nước; tạo lập công cụ phần mềm để chuyển đổi các cơ sở dữ liệu đã được xây dựng từ các phần mềm khác nhau trước đây vào hệ thống để tích hợp chia sẻ, liên thông cơ sở dữ liệu đất đai với các bộ, ngành, địa phương trên cả nước. Trước mắt, để đảm bảo việc hoạt động không bị đứt quãng, sẽ tạo công cụ để kết nối và vận hành dữ liệu đã có, trong quá trình người sử dụng đất thực hiện các giao dịch sẽ cập nhật, chuẩn hóa dữ liệu đã được đầu tư vào hệ thống.

Hệ thống bộ máy tổ chức vận hành cơ sở dữ liệu đất đai cải tiến mô hình tổ chức theo hình thức tập trung, xuyên suốt để quản trị hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu đất đai.

Sử dụng và tận dụng tối đa các tài liệu hồ sơ đã được đầu tư trước đây, trong quá trình vận hành xử lý các giao dịch về đất đai cần thực hiện đồng thời việc chuẩn hóa và cập nhật đầy đủ thông tin theo qui chuẩn kỹ thuật của Bộ Tài nguyên và Môi trường đã ban hành vào hệ thống. Các địa phương tổ chức xây dựng, quản lý, khai thác hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu đất đai theo đúng quy định của pháp luật đất đai, nguồn kinh phí để thực hiện nhiệm vụ này phải được lấy từ nguồn thu từ đất trước khi cân đối phân bổ cho các lĩnh vực khác.

Triển khai Đề án tổng thể xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia khi được Chính phủ phê duyệt.

Đây là những giải pháp quan trọng thúc đẩy việc hoàn thiện dữ liệu đất đai, tạo nền tảng cho việc kết nối, chia sẻ cơ sở dữ liệu đất đai với cơ sở dữ liệu của các Bộ, ngành ở Trung ương và địa phương phục vụ triển khai Chính phủ điện tử, chính quyền điện tử và đô thị thông minh. Đồng bộ hóa với hệ thống, thống nhất quản lý nhà nước về đất đai, quản trị các giao dịch về đất đai, quản lý việc thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất, giá đất cũng như giải quyết tranh chấp về đất đai…

Nguồn: Cổng TTĐT